ข่อย ต้นกำเนิดแปรงสีฟัน มีสรรพคุณแค่ไหน มาดูกัน

ข่อย ต้นกำเนิดแปรงสีฟัน มีสรรพคุณแค่ไหน มาดูกัน

ตามเท่าที่มีหลักฐานเริ่มต้นจากชาวบาบิโลนและชาวอียิปต์ได้นำกิ่งไม้มาใช้สีฟัน จากนั้นก็เริ่มใช้ "ไม้เคี้ยว" ที่ทำมาจากไม้หอมเพื่อให้มีลมหายใจหอม สดชื่น รากไม้นี้เมื่อเคี้ยวหรือทุบปลายข้างหนึ่งแล้วนำมาขัดฟัน ใยของมันจะชี้ตั้ง คล้ายขนแปรงสีฟันสมัยใหม่ โดยใช้กันแพร่หลายที่จีนและอินเดีย สำหรับประเทศไทยนั้นเชื่อว่าการแปรงฟันนั้นมีมาตั้งแต่ก่อนสมัยอยุธยา โดยส่วนหนึ่งได้รับการถ่ายทอดหรือเห็นจากพระสงฆ์ที่พระพุทธองค์ทรงบัญญัติไว้เป็นข้อปฏิบัติว่า หากพระสงฆ์ฉันอาหารแล้วไม่ทำความสะอาดฟัน จะผิดวินัย ซึ่งการทำความสะอาดฟัน ท่านเรียกว่า “เคี้ยวไม้ชำระฟัน” โดยใช้ไม้ข่อย ไม้โสน ไม้รากลำพู ไม้สะเดา มากัดแล้วเคี้ยวไปจนละเอียด เสร็จแล้วคายทิ้งอย่างชานหมาก จนเวลาต่อมาให้กัดปลายให้แตก แล้วนำเอาส่วนที่แตกเป็นฝอย สีไปตามฟัน ซอกฟันต่างๆ

เริ่มต้นเมื่อได้กิ่งข่อยมาแล้ว ที่กิ่งไม่แก่ไม่อ่อนเกินไป ขนาดสักเท่านิ้วก้อย ยาวประมาณ 5 นิ้ว จากนั้นก็ลอกเปลือกออกนำไปตากแดดพอหมาด ๆ สัก 3 ชั่วโมง กิ่งข่อยที่ตากแดดมาแล้วนั้น เส้นใยจะเหนียวขึ้น เหมาะสำหรับนำไปทุบทำไม้สีฟัน โดยทุบปลายด้านหนึ่งเข้าไปประมาณ 1 นิ้ว ค่อย ๆ ทุบไป พร้อมกับหมุนกิ่งข่อยไปด้วย ขั้นตอนนี้สำคัญมากๆ หากทุบเร็วและแรงเกินไปเส้นใยของใบข่อยจะขาด หากทุบนิ่มเกินไปจะทำให้สีฟันได้ไม่ดี หรือถ้าแข็งเกินไป เส้นใยก็จะตำเหงือกได้เช่นกัน จากนั้นให้ลอกเปลือกไม้รอบนอกออกและสางไยด้วยเข็มอีกครั้ง ก็เป็นอันเสร็จพร้อมนำไปใช้งาน เมื่อทำไม้สีฟันเสร็จแล้ว ยาสีฟันที่เหมาะกับแปรงกิ่งข่อยที่หาได้ง่ายในยุคปัจจุบันนั่นก็คือ เกลือแกง โดยนำเกลือแกงมาตำให้ละเอียด จากนั้นนำไปเผาด้วยหม้อดินร้อนๆ เพื่อฆ่าเชื้อเสียก่อนหรืออาจจะนำถ่านที่ใช้หุงข้าวมาบดผสมลงไปด้วยก็ได้ เพื่อช่วยให้ฟันขาวขึ้น

ยางจากเปลือกข่อยมีฤทธิ์ต้านและฆ่าเชื้อโรค ป้องกันโรคติดเชื้อจากแบคทีเรียในช่องปาก ป้องกันฟันผุ ลดอาการปวดฟัน โดยเฉพาะใช้รักษาโรคเหงือกอักเสบ โรคปริทันต์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยปัจจุบันมีการวิจัย โดยใช้แปรงสีฟันกิ่งข่อยกับช่องปากของเด็ก พบว่าการใช้ไม้สีฟันจากข่อยมีประสิทธิภาพดีไม่แตกต่างจากการใช้แปรงสีฟันสมัยใหม่เลย

ข่อยกับการแปรงฟันในยุคปัจจุบัน
แม้ว่าในทุกวันนี้เราจะเลิกการใช้กิ่งไม้มาสีฟันแล้ว ด้วยเหตุผลถึงความยุ่งยากและไม่สะดวกในขั้นตอนการทำก็ตาม แต่ข่อยก็ยังมีความสำคัญในด้านการนำใบข่อยมาสกัดแล้วไปเป็นส่วนผสมในยาสีฟันซึ่งก็มีสรรพคุณในการบำรุงรักษาฟันได้ดีไม่แพ้การใช้กิ่งข่อยมาสีฟันเลย